Η σκηνοθέτρια Ελένη Δαφνή και ο ηθοποιός-μουσικός Θράσος Σταθόπουλος δεν κρατάνε μυστικά! (Double Interview)

Η σκηνοθέτρια Ελένη Δαφνή και ο μουσικός Θράσος Σταθόπουλος δεν κρατάνε... μυστικά για τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του Fairytales, γιατί "το θέμα της παιδικής κακοποίησης είναι ένα θέμα ταμπού. Μιλάω πάντα γι' αυτά που με ενοχλούν μέχρι να με ακούσουν".

Αποκλειστική συνέντευξη της σκηνοθέτριας Ελένης Δαφνή & του ηθοποιού-μουσικού Θράσου Σταθόπουλου στο Fairytales και τον δημοσιογράφο Νίκο Κολίτση

Η σκηνοθέτρια Ελένη Δαφνή και ο μουσικός Θράσος Σταθόπουλος δεν κρατάνε... μυστικά για τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του Fairytales, γιατί "το θέμα της παιδικής κακοποίησης είναι ένα θέμα ταμπού. Μιλάω πάντα γι' αυτά που με ενοχλούν μέχρι να με ακούσουν".

Πώς το digital comic kratasmystiko.gr.  έγινε θεατρική παράσταση από το μυαλό σας στην πράξη; Τι αποκομίσατε από τη διαδικτυακή αλληλεπίδραση με γονείς και εκπαιδευτικούς και τι ευελπιστείτε να αποκομίσετε τώρα με τη θεατρική του απόδοση;

Πριν τρία χρόνια το ΥΠ.ΠΟ. επιχορήγησε την ιδέα μου για ένα digital comic ευαισθητοποίησης κι ενημέρωσης πάνω στο θέμα της παιδικής κακοποίησης. Μαζί με τους Steve Stivaktis και Harry Saxon δημιουργήσαμε, λοιπόν, το digital comic “Κρατάς μυστικό;”. Πρόκειται για ένα comic δωρεάν για όλες και όλους, συνοδευόμενο από audiobook, με πρωτότυπη μουσική της Nalyssa Green, ενορχήστρωση της Νεφέλης Λιούτα κι ερμηνείες εξαιρετικών ηθοποιών και φίλων. Το comic αγκαλιάστηκε αμέσως. Πολλοί φίλοι εκπαιδευτικοί το πρόβαλαν στις τάξεις τους και αρκετοί γονείς το συζήτησαν με τα παιδιά τους. Συνειδητοποίησα τότε πως το θέμα της παιδικής κακοποίησης είναι ένα θέμα ταμπού. Πολλοί γονείς κι εκπαιδευτικοί φοβούνται να το αγγίξουν μην ξέροντας τον τρόπο. 

Έτσι, λοιπόν, προέκυψε η θεατρική παράσταση “Κρατάς μυστικό;” σε κείμενο της Κατερίνας Παπαναστασάτου, που σε συνδυασμό με το θεατροπαιδαγωγικό παιχνίδι της Νατάσας Σφενδυλάκη, πλαισιώνουν το θέμα με προσοχή, τρυφερότητα κι ενσυναίσθηση. Ήδη οι γνώμες των θεατών μας, παιδιών, γονέων, εκπαιδευτικών και φίλων που έχουν έρθει στις πρώτες παραστάσεις, είναι ενθαρρυντικές. Στόχος μας είναι το μήνυμα του Νικόλα (που υποδύεται ο Θράσος) να φτάσει παντού “ Το σώμα μου μου ανήκει κι όποιος δεν το καταλαβαίνει του λέω ένα δυνατό όχι. Μιλάω πάντα γι' αυτά που με ενοχλούν μέχρι να με ακούσουν.”

 

Το Metoo, η καραντίνα και ο γιος σας αποτέλεσαν την αιτία και την αφορμή για να προσεγγίσετε το θέμα της παιδικής κακοποίησης δημιουργικά και θεατρικά. Γιατί εκτιμάτε ότι έχει λάβει τόσο ανησυχητικές διαστάσεις στην εποχή μας; Ποια είναι η συμβολή του σχολείου και του περιβάλλοντος;

Η καραντίνα ήταν σίγουρα μία κομβική στιγμή στο θέμα της παιδικής κακοποίησης. Ο εγκλεισμός ενέτεινε το φαινόμενο, αλλά έγινε και η αφορμή για να μιλήσουν τόσοι άνθρωποι. Εκεί αρχίσαμε όλοι να καταλαβαίνουμε ότι τα ποσοστά της παιδικής κακοποίησης ήταν και είναι αρκετά αυξημένα. Μιλώντας με φίλους εκείνη την περίοδο, ανακάλυψα ότι οι περισσότεροι και δεν εννοώ μόνο κορίτσια, είχαν τουλάχιστον ένα περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης να αφηγηθούν. Τα ποσοστά στην Ελλάδα είναι σοκαριστικά. Για να καταλάβετε,1 στα 5 παιδιά θα βιώσει τουλάχιστον ένα περιστατικό σεξουαλικής βίας στην παιδική του ηλικία. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο θύτης θα είναι ένα πρόσωπο που το παιδί γνωρίζει κι εμπιστεύεται. Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών δε θα αποκαλύψει την εμπειρία του. Ίσως να μιλήσει όντας ενήλικας, αλλά ήδη οι επιπτώσεις θα έχουν επιδράσει αρνητικά στη ζωή του. 

Είναι σημαντικό το σχολείο και η οικογένεια όχι μόνο να ενημερώνουν τα παιδιά για το δικαίωμά στο σώμα και τον εαυτό τους, αλλά κυρίως να τα αντιμετωπίζουν με σεβασμό, ακούγοντάς τα και αποδεχόμενα τα όχι τους. Επίσης, εμείς, ο περίγυρος, οι “δεν είναι δική μου δουλειά” είναι ανάγκη να μάθουμε ότι οφείλουμε ως πολίτες να  καταγγέλλουμε έστω και ανώνυμα περιστατικά παιδικής κακοποίησης κι ας μην είμαστε απολύτως σίγουροι, γιατί στην τελική 100% σίγουροι δε θα είμαστε ποτέ.

Διαφήμιση

www.sofiannapaidousi.com

                     Σοφιάννα Παϊδούση

Κρατούσατε μυστικά ως παιδί; Αν ναι, σε ποιο αγαπημένο σας πρόσωπο θα τα εκμυστηρευόσαστε στην παιδική σας ηλικία αλλά και την ενήλικη ζωή;

Δεν νομίζω πως υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει κρατήσει μυστικό στην παιδική του ηλικία. Η διαφορά είναι ότι κάποιοι κουβαλάνε μυστικά ακόμα και σήμερα με βάρος και ενοχή, ενώ άλλοι τα θυμούνται, σαν ένα παιδικό παιχνίδι χαμογελώντας. Αυτή είναι κι η διαφορά μεταξύ κακών και καλών μυστικών. 

Το συγκινητικό που συνέβη με το metoo είναι ότι πολλά κακά μυστικά ήρθαν στο φως απενοχοποιώντας τα θύματα. Όταν ήμουν σε μικρή ηλικία, κάπου στα μέσα του Δημοτικού, ένας παππούς στο ταξί μου έπιασε το πόδι. Εκείνη τη στιγμή πάγωσα. Σκεφτόμουν ότι αν μιλήσω μπορεί και να παρεξηγηθεί ή να πουν οι υπόλοιποι συνεπιβάτες ότι δεν κατάλαβα καλά. Ένας “καλός” παππούς ήταν. Έτσι δεν είπα τίποτα και το άφησα να σβήσει μέσα στα χρόνια. Το κράτησα μυστικό. Τώρα πολύ συχνά το αναφέρω σε κουβέντες. Αν εγώ που “απλά” μου έπιασε το πόδι, αισθάνθηκα τόσο ένοχα, πώς μπορεί να νιώθει ένα παιδί που το άγγιγμα δεν έμεινε μόνο στο πόδι;

Πόσο ευαισθητοποιημένοι και ενημερωμένοι είμαστε ως ενήλικες και ως κοινωνία απέναντι στο θέμα της παιδικής κακοποίησης και γιατί;

Είμαστε και ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι αλλά για υποθέσεις άλλων. Διαβάζουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις λεπτομέρειες ενός άρθρου για κάποιον πατέρα, μητέρα ή θείο που κακοποιούσε το παιδί του, αλλά δεν αναλύουμε με το ίδιο ενδιαφέρον τη δική μας κακοποιητική συμπεριφορά. Ας μην ξεχνάμε ότι προερχόμαστε από μία γενιά που μεγάλωσε με τη φράση “το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο”. Έχουμε, λοιπόν, ακόμα δρόμο μέχρι να συνειδητοποιήσουμε ότι τα παιδιά δεν είναι κτήμα μας αλλά μελλοντικοί γονείς και πολίτες αυτής της χώρας. 

Η γνώση είναι δύναμη κι ευτυχώς το διαδίκτυο είναι γεμάτο από άρθρα για την καλύτερη ενημέρωσή μας στο θέμα αυτό. Αρκεί να ψάξουμε προς τη σωστή κατεύθυνση.  

Τι σας έχει εκπλήξει από τη συμμετοχή των παιδιών στο θεατροπαιδαγωγικό μέρος της παράστασης στο τέλος της;

Τα παιδιά έχουν ανάγκη από παιχνίδι. Μέσα από αυτό εκφράζονται, συνεργάζονται και μαθαίνουν. Είναι σημαντικό να τα κρατάμε συνδεδεμένα με αυτή τους την ανάγκη όσο κι αν μας δυσκολεύει. Ο διδακτισμός τελικά νικιέται από τη δύναμη του παιχνιδιού στην διαδικασία της μάθησης. Τα παιδιά του “Κρατάς μυστικό;” είναι τρανό παράδειγμα!

Θράσος Σταθόπουλος (ηθοποιός-μουσικός)

Κρατούσατε μυστικά ως παιδί; Αν ναι, σε ποιο αγαπημένο σας πρόσωπο θα τα εκμυστηρευόσαστε στην παιδική σας ηλικία αλλά και την ενήλικη ζωή;

Υπήρξα από τα τυχερά παιδιά που δε χρειάστηκε να κρατήσω μυστική κάποια κακοποιητική εμπειρία. Ωστόσο είχα διάφορα μικρά μυστικά για σκανταλιές που έκανα. Ένιωθα πιο εύκολο να εκμυστηρευτώ τα μυστικά μου στον παππού και τη γιαγιά, γιατί ήξερα ότι δε θα με μαλώσουν. Τις σκανταλιές, βέβαια, που πίστευα ότι δε θα τις δεχτούν ούτε αυτοί, τις κρατούσα για μένα.

Πόσο ευαισθητοποιημένοι και ενημερωμένοι είμαστε ως ενήλικες και ως κοινωνία απέναντι στο θέμα της παιδικής κακοποίησης και γιατί;

Νομίζω ότι έχουν γίνει αρκετά βήματα στην ενημέρωση της κοινωνίας αλλά και στην αλλαγή της αντίληψης για τα δικαιώματα των παιδιών. Σε αυτό έχει συμβάλει η επιστημονική έρευνα που με σύμμαχο τους πολιτιστικούς φορείς, σχολεία, Μ.Μ.Ε., προσπαθεί να επικοινωνήσει το θέμα. Σίγουρα, πάντως, χρειάζεται να προσπαθήσουμε όλοι μας περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση.

Τι σας έχει εκπλήξει από τη συμμετοχή των παιδιών στο θεατροπαιδαγωγικό μέρος της παράστασης στο τέλος της;

Αυτό που με έχει εκπλήξει είναι ότι ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά ξεχωρίζουν το καλό με το κακό άγγιγμα. Το καλό με το κακό μυστικό.

Διαφήμιση

Πόσο κοντά νιώθετε ότι έρχονται τα παιδιά στην προσωπική ιστορία του Νικόλα που υποδύεστε και πόσο ευεργετική είναι η ζωντανή μουσική με την κιθάρα σας επί σκηνής;

Από τις αντιδράσεις των παιδιών αισθανόμαστε πως ταυτίζονται με τον ήρωα και την ιστορία του. Η μουσική πάντα δημιουργεί συναισθήματα. Νιώθω πως και στην παράσταση λειτουργεί από μόνη της ως κώδικας επικοινωνίας με το κοινό. Δηλαδή ότι σκιαγραφεί τα συναισθήματα του ήρωα.

O ενήλικας Νικόλας πήρε δύναμη από τα λόγια της δασκάλας του και κατάφερε να ξεπεράσει τους φόβους του. Τι φοβόσαστε, όταν είσαστε μικρός και πώς το ξεπεράσατε;

Δύσκολα μιλάει κάποιος για τους φόβους του, πόσο μάλλον τους ξεπερνά. Νομίζω ότι τα μηνύματα που προσπαθούμε να περάσουμε στην παράσταση, όπως το μοίρασμα, η έκφραση, η αποδοχή, η ενσυναίσθηση, είναι οδηγοί προς αυτή την κατεύθυνση. 

Μικρός φοβόμουν μήπως χάσω την αγάπη των άλλων και προσάρμοζα τη συμπεριφορά μου πάνω σε αυτόν τον φόβο. Μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ ότι λέγοντας την αλήθεια σου, οι άνθρωποι που είναι να σε αγαπήσουν, θα σε αγαπήσουν γι' αυτό που πραγματικά είσαι.

Νικος Κολίτσης 

(Αρχισυντάκτης)

Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής 

(Τμήμα Φιλολογίας-ΑΠΘ), 

με μεταπτυχιακό στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. 

Αριστούχος Δημοσιογραφίας, με σπουδές Φωτογραφίας. 

Συγγραφέας, κριτικός θεάτρου (για παιδιά & ενήλικες), κινηματογράφου  & λογοτεχνίας, με συνεργασίες με έντυπο-ηλεκτρονικό τύπο πανελλαδικά.

Το Fairytales προτείνει... Σαν περάσουν πέντε χρόνια του Federico Garcia Lorca