Η συγγραφέας κι εκπαιδευτικός Βαγγελιώ Κονδάκη Καραμέτου καλοσωρίζει τα πληγωμένα χελιδόνια του φθινοπώρου, με "αγάπη, ανοιχτό μυαλό κι ανοιχτή καρδιά", με τη βοήθεια του μικρού Ζωσιμά, μιας κούκλας, του ήλιου και του Fairytales, ακόμα και στη γλώσσα Φαρσί. Άλλωστε, "θα ήθελα να μιλάω τις γλώσσες των προσφύγων, όλες τις γλώσσες, για να μπορώ να επικοινωνήσω, κυρίως, με τα παιδιά". Εμείς να δείτε...
Αποκλειστική συνέντευξη της συγγραφέα Βαγγελιώς Κονδάκη Καραμέτου στο Fairytales
«Όλοι μιλούσαν δυνατά κι έκαναν χειρονομίες, μερικοί έκαναν σαν να τσακώνονται, μερικοί τους χαμογελούσαν, άλλοι τους έσπρωχναν κι άλλοι τους αγκάλιαζαν». Ο κόσμος αλλάζει, αλλά αυτή η αντιπροσωπευτική εικόνα «υποδοχής» σε ελληνικό νησί, για παράδειγμα, τείνει να γίνει συνήθεια. Γιατί;
Έτσι γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις. Κανείς -κι όχι μόνο οι πρόσφυγες- δεν είναι αρεστός σε όλους. Κι εμείς οι ίδιοι, άλλοι μας θέλουν κι άλλοι όχι. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον άλλον ανάλογα με τους εγωισμούς τους. Άλλοι λειτουργούν με αγάπη, έχουν ανοιχτό μυαλό κι ανοιχτή καρδιά. Άλλοι είναι μικρόψυχοι, φοβικοί και σκληροί.
Στην υιοθέτηση αρνητικών στάσεων σημαντικό ρόλο παίζει η παραπληροφόρηση και η προπαγάνδα.
Το βιβλίο κυκλοφορεί και στη γλώσσα Φαρσί, την επίσημη γλώσσα της Περσικής χώρας (Ιράν). Ποια γλώσσα θα θέλατε να μιλάτε «φαρσί» και γιατί;
Είμαι πολύ χαρούμενη που το βιβλίο μεταφράστηκε κι εκδόθηκε στα Φαρσί, με χορηγία του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης. Θα ήθελα να μιλάω τις γλώσσες των προσφύγων, όλες τις γλώσσες, για να μπορώ να επικοινωνήσω, κυρίως, με τα παιδιά. Πάντως η γλώσσα με την οποία ήμουν από μικρή ερωτευμένη είναι τα Ρωσικά. Με γοητεύει ο ήχος τους. Η αφορμή για να αγαπήσω αυτή τη γλώσσα ήταν η μεγάλη αγάπη μου για τον Ντοστογιέφσκι. Πολύ θα ήθελα να γνωρίζω «φαρσί» τα Ρωσικά και να μπορώ να διαβάζω τα πρωτότυπα κείμενα.
Ποια είναι η καθημερινότητα μιας εκπαιδευτικού και πολύτεκνης μητέρας ταυτόχρονα, στην εποχή της... «αξιολόγησης»;
Είναι υπέροχο το ότι ακούω πέντε «Καλημέρα, μαμά» και εξίσου υπέροχο το «Καλημέρα, κυρία» από 25 κάθε φορά στόματα. Είμαι, όμως, πολύ απογοητευμένη από την έλλειψη φροντίδας από το κράτος. Αυτές οι καλημέρες δικαιούνται να είναι φροντισμένες. Αντί αυτού τα παιδιά στριμώχνονται σε αίθουσες χωρίς να υπάρχουν οι υποδομές, χωρίς να έχουν καθηγητές για όλα τα μαθήματα, γιατί το Υπουργείο αργεί να καλέσει αναπληρωτές και δε διορίζει τόσους εκπαιδευτικούς, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες.
Διδάσκω σε Λύκειο και θλίβομαι με την εξετασιοκεντρική κατεύθυνση που δίνει το Υπουργείο, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μη βιώνουν τη χαρά της γνώσης, αλλά να ζουν με το άγχος των εξετάσεων. Το πρόβλημα υπήρχε, κυρίως, στη Γ΄ Λυκείου, τώρα, όμως, με την τράπεζα θεμάτων, το Υπουργείο κλέβει τη δροσιά των μαθημάτων.
Ποιος διαπιστώνετε ότι είναι ο βαθμός ευαισθητοποίησης των μαθητών και των μαθητριών απέναντι στους πρόσφυγες στο πέρασμα των χρόνων και ποιος αντίστοιχα απέναντι στον σχολικό εκφοβισμό; Έχουμε λόγους να αισιοδοξούμε, εντός κι εκτός της σχολικής κοινότητας ή όχι και γιατί;
Τα παιδιά, στο Λύκειο τουλάχιστον, δέχονται το διαφορετικό σε μεγαλύτερο βαθμό από όσο παλιότερα. Σημαντικό ρόλο έχουν παίξει παιδαγωγικά προγράμματα και παρεμβάσεις από φορείς που πραγματοποιούνται στα σχολεία όλων των βαθμίδων. Οι φωτογραφίες και τα βιντεάκια ευαισθητοποίησης, που υπάρχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχουν συμβάλει καθοριστικά στην ευαισθητοποίηση των παιδιών.
Όταν βλέπεις παιδιά να πνίγονται, δεν μπορείς να είσαι αδιάφορος ή να πεις εγώ δεν ήξερα. Είμαι αισιόδοξη παρόλο που -εννοείται- έχουμε πολύ δρόμο ακόμη να διανύσουμε. Πόσο όμορφο θα ήταν οι αδερφοποιήσεις σχολείων (e-twinning) να αγκαλιάζουν μαθητές από όλες τις χώρες και κυρίως από αυτές που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για μια αγκαλιά.
ΚΕΡΔΙΣΕ TO!
Ποια ήταν η τελευταία φορά που η πραγματικότητα και η καθημερινότητά σας είχε ανάγκη από κάτι πραγματικά «μαγικό»;
Νομίζω ότι κάθε μέρα θέλουμε να μας συμβεί κάτι μαγικό. Κι ίσως να μας συμβαίνει, αλλά να μην το συνειδητοποιούμε. Ένα χαμόγελο, όταν είσαι κουρασμένος ή στενοχωρημένος, μπορεί να είναι μαγικό. Ένα καλό μαγικό θα ήταν να μπορώ να ξυπνάω και να διαλέγω τι μέρα να είναι. Υπόσχομαι ότι κάποιες μέρες θα διάλεγα και Δευτέρα.
Με την εικονογράφο του βιβλίου (και συγγραφέα), Πέγκυ Φούρκα, συνεργαστήκατε και θεατρικά, με αφορμή την από κοινού θεατρική διασκευή, «Περιπέτεια στο Τσαμπουκαλονήσι», πριν από κάποια χρόνια. Θύτης και θύμα, έχουν σήμερα την ίδια αντιμετώπιση, εντός κι εκτός σχολείου; Πόσο έχουν εξοικειωθεί οι έφηβοι της εποχής με την έννοια της διαφορετικότητας και ποια είναι η συμβολή (θετική/αρνητική) του σχολείου;
Όπως προείπα, έχουν γίνει πολλά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Έχω συμμετάσχει κι έχω διοργανώσει προγράμματα ευαισθητοποίησης απέναντι στους πρόσφυγες, στους ανάπηρους και γενικά σε ευπαθείς ομάδες. Έχω συμμετάσχει σε προγράμματα που μέσα από παιχνίδια αποτελούν πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού. Τα παιδιά είναι πολύ δεκτικά, όταν η προσέγγιση είναι σωστή, βιωματική και όχι ηθικιστική.
Πολύ σημαντική καινοτομία είναι το πρόγραμμα διαμεσολάβησης που πραγματοποιείται από μαθητές. Δηλαδή, μια ομάδα μαθητών έχει λάβει σχετική εκπαίδευση και μπορεί να αναλάβει τη διαμεσολάβηση μεταξύ στόχου και νταή, με σκοπό να λυθεί ή να μετριαστεί το πρόβλημα και να μην υπάρξει επανάληψη της ίδιας συμπεριφοράς. Τα παιδιά- διαμεσολαβητές ασκούνται στην ενεργητική ακρόαση και καλούνται -χωρίς να πάρουν θέση ή να κατηγορήσουν- να βοηθήσουν τον νταή και τον στόχο να καταλάβουν τι έχει συμβεί, να διατυπώσουν τα αιτήματά τους και να δεσμευτούν σε κάποιες αποφάσεις που από κοινού θα ληφθούν.
Ο μικρός Ζωσιμάς αναρωτήθηκε «γιατί να φοβάσαι κάποιον, επειδή δεν ξέρεις πού γεννήθηκε». Ποια είναι η πιο κατάλληλη απάντηση για ένα παιδί αλλά και για έναν ενήλικα;
Γιατί να φοβάσαι κάποιον επειδή έχει γαλάζια μάτια, δεν του αρέσει το ποδόσφαιρο ή προτιμάει τις φακές από το παστίτσιο; Πόσο παράλογο θα ήταν. Εξίσου άνευ νοήματος είναι το να θεωρούνται κάποιες διαφορές απειλή. Όλοι οι άνθρωποι εξάλλου είμαστε «εικόνες Θεού».
Περισσότερα για τις εκδόσεις μπορείτε
Έχετε μελετήσει κείμενα και ζωγραφιές προσφυγόπουλων κι έχετε συντονίσει αντίστοιχα εκπαιδευτικά και θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα. Μπορούν να επουλωθούν τα τραύματα ενός παιδιού που στερείται «την κούκλα και τον ήλιο»;
Δεν είμαι ψυχολόγος, αλλά με βάση τις μέχρι τώρα εμπειρίες μου, πιστεύω ότι δεν είναι εφικτή η απόλυτη ίαση των τραυμάτων. Όμως, οι ευκαιρίες για μόρφωση κι ένταξη, η παροχή ασφάλειας, ο σεβασμός και η αγάπη, λειτουργούν παρηγορητικά και επουλωτικά. Έχω γνωρίσει ανθρώπους που ήρθαν εδώ ως παιδιά πρόσφυγες, έζησαν σε τρομακτικά αντίξοες συνθήκες, αλλά στάθηκαν στα πόδια τους και μεγαλούργησαν. Κάποιοι από αυτούς συμμετέχουν σε προγράμματα ευαισθητοποίησης, στο πλαίσιο των οποίων είχα την ευκαιρία να τους γνωρίσω.
Ποια είναι η σημερινή ερασιτεχνική θεατρική σας δραστηριότητα; Πόσο ψυχοθεραπευτικά μπορεί να λειτουργήσει το θέατρο, για μικρούς και μεγάλους, ιδίως την εποχή της πανδημίας; Θα καταφέρει το θέατρο να επιβιώσεις με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τους περιορισμούς που τίθενται;
Μετά την οικογένειά μου, το θέατρο είναι η μεγάλη μου αγάπη. Παρακολουθώ, συγγράφω κι είμαι μέλος ερασιτεχνικής ομάδας με σκηνοθέτη τον ταλαντούχο ηθοποιό και σκηνοθέτη Τάσο Αλατζά. Το θέατρο, εκτός από την αισθητική απόλαυση, σε βοηθάει να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου (το σώμα, το μυαλό και την ψυχή σου) και τους άλλους. Καλλιεργεί την ενσυναίσθηση, τη φαντασία, σε μαθαίνει να χτίζεις υγιείς σχέσεις, να μοιράζεσαι αγάπη και σεβασμό. Είναι προφανές, λοιπόν, το πόσο λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά το θέατρο. Ευτυχώς κατά τους μήνες του lockdown οι συναντήσεις μας με τη θεατρική ομάδα συνεχίστηκαν διαδικτυακά. Χαίρομαι που σήμερα η ομάδα μας λειτουργεί κανονικά, είμαι ενθουσιασμένη που άνοιξαν τα θέατρα, αλλά λυπάμαι που δεν μπορεί κάποιος ανεμβολίαστος με rapid test να παρακολουθήσει μια παράσταση, ενώ μπορούν όλοι να μπαίνουν σε λεωφορεία και σούπερ μάρκετ, χωρίς μάλιστα τεστ. Και στο σχολείο αν δεν έχεις κάνει εμβόλιο, γίνεσαι δεκτός με τεστ. Το θέατρο είναι, κατά κάποιον τρόπο, σχολείο κι ελπίζω να αλλάξει αυτή η απόφαση που αποκλείει ένα μέρος της κοινωνίας από αυτήν τη συγκλονιστική και τόσο ωφέλιμη ψυχικά και διανοητικά εμπειρία.
«Τα χελιδόνια είναι ευτυχισμένα, γιατί μπορούν να φεύγουν...» Νιώσατε ποτέ ότι θέλετε να φύγετε κι αν ναι, με ποιο προορισμό και για ποιον σκοπό;
Έχω σκεφτεί πολλές φορές ότι θα ήθελα να πάω σε μια χώρα της Αφρικής να διδάξω σε σχολείο Ιεραποστολής σε απομακρυσμένο χωριό. Εκεί που το μάθημα δεν είναι υποχρέωση αλλά δικαίωμα και που το σχολείο αλλάζει τη ζωή των παιδιών. Νομίζω ότι θα είναι συγκλονιστική εμπειρία και μακάρι να καταφέρω, ίσως όταν πάρω σύνταξη, να πραγματοποιήσω αυτό το όνειρο.
Διαβάστε ακόμα:
Ο Παρφές, ένα σύγχρονο παραμύθι για τον σχολικό εκφοβισμό!
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.