Tα Χριστούγεννα του Σκρουτζ

Κινηματοθέατρο Ideal, Αθήνα
Kριτική Θεατρικής παράστασης 

24 Δεκέμβρη 2017

του αρχισυντάκτη Νίκου Κολίτση

«Τα Χριστούγεννα είναι η πιο μεγάλη απάτη»

«Πώς γίνεται ένας πλούσιος να μην είναι χαρούμενος;»

«Η μεγαλύτερη κατάρα είναι η φτώχεια»

«Μόνο στα μπαούλα σου έχεις λίρες. Στην ψυχή σου, τι πλούτο έχεις;»

«Απόψε βλέπω καθαρά τους γρίφους και τις λύσεις, καίγονται μπρος μου κεριά μυθικά όλες οι απαντήσεις…», στη θεατρική παράσταση «Ο Σκρουτζ των Χριστουγέννων», της Γιούλης Ηλιοπούλου, σε μια μεταφορά της φημισμένης ιστορίας του Καρόλου Ντίκενς, στη σχεδόν κατάμεστη αίθουσα του κινηματοθέατρου Ideal στην Αθήνα, παραμονή Χριστουγέννων (24 Δεκέμβρη 2017)

Ο πρωταγωνιστής του έργου, Εμπενίζερ Σκρουτζ, είναι παθολογικά φιλάργυρος και αφόρητα τσιγκούνης, αποφεύγει και τα στοιχειώδη έξοδα (θέρμανση), αποθεώνοντας την ίδια στιγμή το χρήμα ως υπέρτατο νόημα της ζωής. «Μόνο όποιος το διαθέτει και το αυξάνει, είναι λογικό να χαίρεται», επαναλαμβάνει συχνά πυκνά -λογική που δεν έχει και λίγους υποστηρικτές, εντός και εκτός Ελλάδας-. Όλα τ’ άλλα τα θεωρεί ανοησίες. Άλλωστε, «ο χρόνος τρέχει, είμαι ένας πρακτικός άνθρωπος». Υποτιμά όσους δε συμφωνούν με τις αντιλήψεις και τη φιλοχρήματη φιλοσοφία του. Είναι σκληρός και απάνθρωπος (θα ήθελε να τιμωρήσει σκληρά όσους γιορτάζουν τα Χριστούγεννα). «Δεν καταλαβαίνω, γιατί τόση φασαρία για τα Χριστούγεννα; Ευκαιρία για τους τσιγκούνηδες να μη δουλέψουν. Τόση άσκοπη σπατάλη ρεύματος», συμπληρώνει. Είναι μονόχνωτος και αντικοινωνικός (μένει μόνος του τα Χριστούγεννα, απαξιώνοντας τους γύρω του). 

Τι θα γίνει, όμως, όταν έρθουν τα τρία πνεύματα των Χριστουγέννων (του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος), για να του δώσουν μία τελευταία ευκαιρία για ν’ αλλάξει ριζικά… το ριζικό του; Γίνονται θαύματα;

Ο Σκρουτζ βλέπει, σαν σε ταινία, την αγαπημένη του που εγκατέλειψε, για ν' αφοσιωθεί στις επιχειρήσεις του, το μικρούλη να πεθαίνει, τη φτώχεια και τη δυστυχία των ανθρώπων, που το πνεύμα των Χριστουγέννων τη μαλακώνει και τέλος, τον άθλιο δικό του θάνατο μες στη μοναξιά και την περιφρόνηση. Ικετεύει το τελευταίο πνεύμα να του δώσει μια ευκαιρία να επανορθώσει. Το πνεύμα διστάζει στην αρχή, αλλά τελικά συγκατανεύει. Αυτή η προειδοποίηση όντως αλλάζει ριζικά τον Σκρουτζ. Γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Δίνει αύξηση στον υπάλληλο του, γίνεται για το μικρό παιδί δεύτερος πατέρας, αποκαθιστά θερμές σχέσεις με το περιβάλλον του, βοηθά τους φτωχούς. Νιώθει να ξαναγεννιέται. Μια νέα ζωή αρχίζει γι’ αυτόν. Εδώ έγκεται και η διαχρονικότητα του έργου, χωρίς βαρύγδουπες ηθικοπλαστικές και θρησκευτικές προσεγγίσεις διδακτισμού και υπερβολών, με την αγάπη, την αλληλεγγύη και την προσφορά ν’ αποτελούν οδηγό ζωής και ανθρωπισμού

Highlights: ο πιτσιρικάς, απευθυνόμενος στον πατέρα του, «πολλά λεφτά έχει ο Σκρουτζ», έτερος πιτσιρικάς, μ’ άλλη αλησμόνητη ατάκα, «δηλαδή σήμερα το βράδυ έρχεται ο Αϊ-Βασίλης;», τρίτος και καλύτερος λιλιπούτειος θεατής, απευθυνόμενος, στο κοινό, εντός εκτός κι επί τ’ αυτά, με τη viral aτάκα-ερώτημα «η ταινία πότε θα ξεκινήσει;», (στα μισά της παράστασης, σαφώς επηρεασμένος από την κινηματογραφική περιρρέουσα ατμόσφαιρα), η ξεκαρδιστική σκηνή με τους μεθυσμένους, οι φωτογραφικές στιγμές στο τέλος της παράστασης, μικρών και μεγάλων, με τους πρωταγωνιστές, που επιστράτευσαν υπομονή και απόθεμα αγάπης και χαμόγελων, η αφοπλιστική αποκάλυψη ενός ακόμη μικρού, που στρογγυλοκαθόταν στην αγκαλιά της μητέρας του, για το δώρο που περιμένει τα Χριστούγεννα (φωτογραφική μηχανή), που μας γέμισε με υπερηφάνεια, -ελέω δημοσιογραφικής και φωτογραφικής ιδιότητας, μη δίνετε σημασία…-, το ολιγόλεπτο διάλειμμα, που έκανε πολλούς μικρούς… αναβάτες να θέλουν να δουν πίσω από τα σκηνικά, οι θεατές όλων των ηλικιών, σε μια δύσκολη μέρα, με τα περισσότερα παιδικά και όχι μόνο θέατρα να μην έχουν παραστάσεις

Σκηνοθεσία: 

• η Γιούλη Ηλιοπούλου υπογράφει σκηνοθετικά την παράσταση, βασισμένη στο παραμύθι του Καρόλου Ντίκενς αλλά και την προσαρμοσμένη μεταφορά των κειμένων του έργου, έχοντας διαγράψει, πλέον, μία σημαντική διαδρομή στο χώρο, με σημαντικές παραγωγές κλασικών, κυρίως, έργων και ανεβάζοντας σταδιακά όλο και περισσότερο τον πήχυ των προσδοκιών σ’ όλα τα επίπεδα

• το έργο διαθέτει σκηνοθετικά ρυθμό και ισορροπία, με διακριτές παρεμβάσεις και ευρήματα, που αναδεικνύουν τους ηθοποιούς και τις δυνατότητές τους

Ηθοποιοί: Βασίλης Τραϊφόρος (στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Σκρουτζ) - Μάκης Μπογέας, Φανή Παρλή - Κατερίνα Βολίκα, Γιώργος Χουσάκος - Λεωνίδας Παντελόπουλος, Βασίλης Ντάρμας - Κώστας Καλουδιώτης, Δέσποινα Κασιώτη - Φιλίππη Ρούβαλη, Δέσποινα Χρυσικού - Άννα Χαραλάμπους, Σπύρος Κατηφόρης - Βασίλης Ασημάκης, με guest συμμετοχή του Αναστάση Κολοβού («Έλα στη θέση μου», Αlpha TV, με σειρά πάντως παιδικών παραστάσεων στο ενεργητικό του, γεγονός που δεν τον καθιστά, σε καμία περίπτωση, αλεξιπτωτιστή στο χώρο του παιδικού θεάτρου και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία)

Ο Βασίλης Τραϊφόρος, μπορεί να έκαμψε τις ενστάσεις ακόμη και του… εαυτού του για την απόπειρα ενσάρκωσης ενός ρόλου με ολοκληρωτικές αντιθέσεις με το χαρακτήρα και την προσωπικότητά του  -χρειάζεται, άλλωστε, περίσσευμα κακίας για ν’ αποδώσει κανείς το ρόλο του Σκρουτζ και μόνο εύκολο δεν ήταν για τον καλοσυνάτο αλλά μπαρουτοκαπνισμένο Βασίλη Τραϊφόρο- έχει όμως στο πλευρό του μία πλειάδα νέων, ως επί το πλείστον και ταλαντούχων ηθοποιών, με περισσή διάθεση και ενεργητικότητα, που υποδύονται και διπλούς χαρακτήρες, ανάλογα με την περίσταση, με το πράσινο πνεύμα των Χριστουγέννων να κερδίζει λίγα περισσότερα credits από τους υπόλοιπους ηθοποιούς της δραστήριας "texnis genesis" θεατρικής ομάδας

Moυσική, Σκηνικά, Φώτα, Ήχος: 

• σκηνικά με… οverdose από σεντούκια και οπτικά εφέ, με την κινηματογραφική οθόνη να λειτουργεί συνοδευτικά στο background -με τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες της πολυθρύλητης ιστορίας- έδιναν ένα χριστουγεννιάτικο τόνο στη θεατρική παράσταση, ενώ τα κοστούμια αναδείκνυαν τις αντιθέσεις στους ρόλους και στους χαρακτήρες

• η μουσική, με μελωδίες βασισμένες κυρίως στο πιάνο, ήταν κατάλληλα επιλεγμένες

• χωρίς να επιστρατεύσουμε τις εξειδικευμένες γνώσεις ηχοληψίας που διαθέτουμε, ο ήχος παρουσίασε, τεχνικής φύσης, προβλήματα σε πολλά σημεία, ενώ και τα φώτα, αφαιρούσαν από το πολυθεματικό της παράστασης, με δεδομένο πάντα το γεγονός ότι αναφερόμαστε σ’ ένα χώρο με προδιαγραφές κινηματογράφου, με ό,τι θετικό και αρνητικό αυτό συνεπάγεται

Ιδανικό soundtrack: 

«Χριστούγεννα

Τα κάλαντα μου μοιάζουν φάλτσα στραβά

Και όσα κι αν δώσω το πρωί στα παιδιά

Θα είμαι σαν τον Σκρούτζ απαίσιος, κακός

Και τραγικός

Θα λεν τι έπαθε εφέτος αυτός;»

Χριστούγεννα, ΕΚΜΕΚ

ΕΚΜΕΚ – «Γλυκαίνει και δεν παχαίνει» cd (2011)

Μore things to do: 

• «Προλαβαίνω ν’ αλλάξω και θα τ’ αλλάξω όλα…» (τώρα εκλογίκευσα επιτέλους, μέσω του Σκρουτζ, τη λεκτική προέλευση της κατακλείδας των προεκλογικών και μετεκλογικών ομιλιών «μεγάλων» Ελλήνων πολιτικών ανδρών!)

• «Εσύ να είσαι καλός και γενναιόδωρος και να έχεις κατανόηση για τους άλλους…»

Βοnus tip: «Θέλω μια μεγάλη αγκαλιά για ζεστά Χριστούγεννα…» Χρόνια πολλά! (μέχρι 7/1 στο κινηματοθέατρο Ideal, Πανεπιστημίου 46, Αθήνα)