«Το παράπονο του νεκροθάπτου»

Πολυχώρος Πολιτισμού, 

Μουσική Θεατρική Σκηνή «Αθηναΐς», 

Βοτανικός, Αθήνα

 Δεκέμβρης 2017 

Kριτική Θεατρικής παράστασης

Του αρχισυντάκτη Νίκου Κολίτση

«Παραπονεμένα λόγια κρύβουν»… τα λόγια του νεκροθάπτου, στην παράσταση κατακλείδα, που ολοκλήρωσε τη 2η θεατρική σεζόν, του δραματοποιημένου διηγήματος του Εμμανουήλ Ροΐδη, σε σκηνοθεσία του Μπάμπη Κλαλιώτη, στον Πολυχώρο της Μουσικής Θεατρικής Σκηνής «Αθηναΐς», λίγες μέρες πριν εκπνεύσει το 2017. 

«Ξέρεις πως εμείς οι Συριανοί δεν αγαπούμε να έχωμεν πολλά ανακατώματα με τούς αποθαμένους»

Ο συγγραφέας του έργου, Εμμανουήλ Ροΐδης, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς και πνευματώδεις Έλληνες λογοτέχνες και δοκιμιογράφους, με πλούσιο έργο σε διαφορετικά είδη, από το διήγημα και το μυθιστόρημα, μέχρι τις κριτικές μελέτες, τις μεταφράσεις, τα χρονογραφήματα και τα κείμενα πολιτικού στοχασμού. «Το παράπονο του νεκροθάπτου» είναι ένα σύντομο, λιγότερο γνωστό, διήγημα σαράντα επτά σελίδων, που συνέγραψε ο συγγραφέας το μακρινό 1895. Δεν πρόκειται «περί συναισθηματικής τίνος γλυκαναλατίας», δηλώνει από την αρχή ο συγγραφέας, που με καυστικό και χιουμοριστικό τρόπο -όπως συνηθίζει άλλωστε- παρουσιάζει τα δεινά ενός εύπορου οικογενειάρχη από τη Σύρο, που βασιζόμενος στις υποσχέσεις και τις ελπίδες των πολιτικών της εποχής του, κατάντησε νεκροθάφτης σε κάποιο ταπεινό νεκροταφείο της Αθήνας, έχοντας χάσει πριν τα παιδιά του, την περιουσία και την υπόληψή του. 

«Η δυστυχία με είχε κάμει και ταπεινό»

Ήρωας είναι ένας «καλός άνθρωπος ονομαζόμενος Αργύρης» και η δραματική ιστορία του, στην ελληνική περιφέρεια της Σύρου αλλά και στην Αθήνα, εκατόν είκοσι χρόνια μετά, που δημιουργεί αναπόφευκτα συνειρμούς και συσχετισμούς με τη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα, ενώ, στη διάρκεια της παράστασης, ο θεατής διαπιστώνει –εν είδει τραγικής ειρωνείας- ότι δεν έχουν αλλάξει και πολλά από την εποχή του Ροΐδη, με την αλήθεια του λόγου του να παραμένει τραγικά επίκαιρη και διαχρονική, με χαρακτηριστική οξυδέρκεια και ευφυία.

«Μ’ άρεσε πάντα η δημοκρατία του δυνατού»

Πιο συγκεκριμένα, ο συγγραφέας του έργου, επισκέπτεται ένα συνοικιακό κοιμητήριο αναζητώντας το μνήμα του φίλου του, στο οποίο έχει να πάει πολύ καιρό και βρίσκει την ευκαιρία να σχολιάσει και να σατυρίσει τις ταφικές συνέθειες των Νεοελλήνων, μέχρι τη στιγμή που εμφανίζεται μπροστά του ένας άνδρας, με την ιδιότητα του νεκροθάφτη, που είχαν συναντηθεί τελικά μεταξύ τους, ως ψαράς και πελάτης, με σημείο, όμως, αναφοράς τα μάτια της εντυπωσιακής γυναίκας του πρώτου.  

«Ο πρώτος της Σύρας λεβέντης έγινα χαμάλης»

Highlights: η αποκλειστική συνέντευξη των τριών ηθοποιών της παράστασης (θα δημοσιευθεί οσονούπω), που, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, έχουν σημαντικό θεατρικό background, το πρώτο μέρος της μοναδικής -υψηλού βαθμού δυσκολίας- ερμηνείας του Βασίλη Τριανταφύλλου, σε άπταιστη αρχαΐζουσα -για το memory flash back στα πανεπιστημιακά έδρανα της Φιλοσοφικής του Α.Π.Θ-, οι διαχρονικές παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, που καθρεφτίζoνται αναπάντεχα αληθινά μπροστά μας, σ’ ένα κείμενο, πολλά χρόνια πριν και στη θεατρική απόδοσή του, με αποκορύφωμα τη νοοτροπία του κομματικού ρουσφετιού, την εξαπάτηση και την υποκρισία, που ορίζουν τις πελατειακές σχέσεις των ψηφοφόρων και των πολιτικών στο πέρασμα των χρόνων  

«Όσον ευκολώτερα πιστεύομεν και ταχύτερα λησμονούμεν, τόσο μεγαλυτέρα είναι η ασυνειδησία εκείνων που μας απατούν»

Σκηνοθεσία: ο σκηνοθέτης του έργου, Μπάμπης Κλαλιώτης -που διασκευάζει, συν τοις άλλοις και το πρωτότυπο κείμενο-, αφήνει ένα έργο-παρακαταθήκη στους νεότερους, με διεισδυτική σκηνοθετική ματιά, που αναδεικνύει το ταλέντο των ηθοποιών και το πολυδιάστατο των ρόλων τους, σεβόμενος, παράλληλα, το θεατρικό χαρακτήρα του κειμένου και συνδυάζοντας, με μαεστρία, τα κωμικοτραγικά στοιχεία και τις συνεχείς συναισθηματικές τους αποκλίσεις

«Ανάθεμα εις την πολιτικήν»

Ηθοποιοί: απολαύσαμε τρεις υπέροχες και συναισθηματικές ερμηνείες από τους Γιώργο Κρομύδα, Δώρα Χουρσανίδου & Βασίλη Τριανταφύλλου, με τη Δώρα Χουρσανίδου, που έχει και το μεγαλύτερο βάρος της συνθετικής απόδοσης -πολλών και διαφορετικών ρόλων, σε εναλλαγές δευτερολέπτου- να σφραγίζει, το θεατρικό της portfolio, με μια καθηλωτική ερμηνεία επιπέδου «οnce in a lifetime», που σίγουρα θα την ακολουθεί, μέχρι την επόμενη…, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ισχύει το ίδιο και για τους έτερους συμπρωταγωνιστές της

«Όποιος δε χορταίνει, αργεί να κοιμηθεί και δεν έχει καλόν ύπνο»

Iδανικό Soundtrack:

                       

«…να λεν θα με βοηθήσουνε, θα μ’ εξυπηρετήσουνε

και κλείνοντας την πόρτα να με ξεχνούν κι οι δυο»

(Γιάννης Καραλάκος, 2011)

«Ακόμα και στα νεκροταφεία διακρίσεις»

Moυσική, Κοστούμια, Σκηνικά, Φώτα: λιτό και μυστηριακό ύφος στα σκηνικά και στα κοστούμια, με τα συνοδευτικά φώτα ν’ αποδίδουν εύγλωττα τις συναισθηματικές αλλαγές στα πρόσωπα ων ηθοποιών 

«Η νεανική παρόρμηση ωραιοποιεί τα πάντα»

More things to do: οι εκπαιδευτικοί των ελληνικών, δημόσιων και ιδιωτικών, λυκείων στην Αθήνα -επικαλούμαι και τη φιλολογική μου ιδιότητα στην παρούσα επισήμανση- οφείλουν να βγουν απ’ το «σύνδρομο του Παπαδιαμάντη» και ν’ ανοίξουν τα μάτια και τ’ αυτιά τους σε λιγότερo mainstream θεάματα και αναγνώσματα, για να ευελπιστούμε ότι και οι έφηβοι θα κάνουν το ίδιο ως ενήλικες στη ζωή τους, εντός και εκτός θεάτρου 

«Πολιτικός γαρ, περιοδεύων θίασος»

Βonus tip: το προσιτό εισιτήριο και ο εξαιρετικός χώρος, σε αισθητική και οπτικοακουστική απόδοση

Credits: η υπεύθυνη του γραφείου της αντίστοιχης θεατρικής σκηνής και ταυτόχρονα υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων, Εύα Τσαναή, για την προθυμία και την εξυπηρέτηση