«Ο Μεγαλέξανδρος Νικάει το Δράκο»

Κριτική θεατρικής παράστασης

Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

30 Δεκεμβρίου 2017

Του δημοσιογράφου Νίκου Κολίτση

O Καραγκιόζης επιστρατεύει το Μέγα Αλέξανδρο για να νικήσει το Δράκο, στην παιδική σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, λίγο πριν την έλευση του νέου έτους, σε μια νεωτερική σκηνική σύνθεση του Δήμου Αβδελιώτη, με τη συμμετοχή ηθοποιών και ζωντανή μουσική oρχήστρας επί σκηνής, με πυλώνα το κλασικό έργο του θεάτρου σκιών, που συνδυάζει τη λαϊκή παράδοση, την ιστορία και το παραμυθικό στοιχείο. Η συγκεκριμένη παράσταση αποτελεί μια ανανεωμένη εκδοχή του «Ο Μεγαλέξανδρος και ο Καταραμένος Δράκος», που είχε ανεβάσει ο ίδιος το 2007 και είναι σε Συμπαραγωγή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά και της Λυκόφως Production.

«-Τι ήταν αυτό; -H χορωδία του υδραγωγείου. 

-Να ρίξω μια πέτρα;»

Μια ενδελεχή ματιά στο παρελθόν αποδεικνύει ότι το ελληνικό θέατρο σκιών δεν έπαψε ποτέ ν’ αποτελεί μια αυθεντική πηγή έμπνευσης και η νεωτερικότητα των δημιουργών, με σεβασμό στην παράδοση, είναι η θεμέλιος λίθος για τη διατήρηση των κεκτημένων της ιστορικής μνήμης και της μεταλαμπάδευσης των αξιών της στις νεότερες γενιές, με έμφαση στις πανανθρώπινες αξίες που πρεσβεύει. Εδώ ακριβώς έγκειται η πρωτοτυπία και η λογοτεχνική αποτύπωση ενός θεατρικού παιχνιδιού, με όχημα το όνειρο και την πραγματικότητα στον κόσμο των αξιών που παραμένουν ζητούμενο και στις μέρες μας. Άλλωστε, το κείμενο του έργου, με κεντρική θεματική την προστασία του Πλανήτη, είναι από μόνο του διαχρονικα επίκαιρο, πόσο μάλλον όταν το διαπερνά μια θεατρική μαγεία με πηγαία συγκίνηση. 

«Τέτοιο σκύλο πρώτη φορά βλέπω. Θα είναι φαίνεται απ’ τη λιγούρα μου.»

Στο κυρίως menu της υπόθεσης τώρα, η πανέμορφη Ρηγοπούλα (Γη), μοναχοκόρη του Βεζύρη, του Ανώτατου άρχοντα της Πολιτείας, κινδυνεύει να χάσει τη ζωή της, από ένα Δράκο που καταλαμβάνει ξαφνικά το μοναδικό Υδραγωγείο της Πόλης και απαιτεί να τρώει κάθε μέρα όσους ανθρώπους θέλει, για να εξακολουθεί να παρέχει νερό στους κατοίκους της.

Ο Βεζύρης, αποφασίζει να γίνεται αδέκαστη και αδιάβλητη κλήρωση, για το ποιοί θα είναι τα επόμενα θύματα και να το μαθαίνουν μόνο τα ίδια τα θύματα, μυστικά από τον έμπιστο αγγελιαφόρο Χατζηαβάτη, ώστε να μη διαταράσσεται η τάξη και η κοινωνική γαλήνη από πανικό.

«Θα σου εξομολογηθώ κάτι. Θέλω να φάω μια ρέγγα.»

Μια μέρα, όμως, ο κλήρος πέφτει και στη μοναχοκόρη του ίδιου του Βεζύρη, τη θεϊκής ομορφιάς, Ρηγοπούλα του, που όλοι την αγαπούν, αλλά περισσότερο απ’ όλους ο Χατζηαβάτης.

«Πιο πολύ φοβάμαι, παρά πεινάω.»

Ο Χατζηαβάτης, έχοντας ορισθεί από τον Ανώτατο Άρχοντα, το Βεζύρη, να ειδοποιεί προσωπικά και μυστικά, τα υποψήφια θύματα του Δράκου, έρχεται πρωί πρωί να το πει συντετριμμένος στη Ρηγοπούλα, που τόσο πολύ αγαπά. Φλέγεται να τη σώσει, αλλά έχει παραλύσει τόσο πολύ από το φόβο του Δράκου, που ούτε μπορεί να το διανοηθεί.

«Καλύτερα να κοιμηθώ κανονικά, μήπως στο τέλος ξυπνήσω 

και είναι της ιδέας μου ότι πεινάω.»

Ποιος είναι αυτός, λοιπόν, που θα τολμούσε να της σώσει τη ζωή, νικώντας το Δράκο; Φτάνοντας μπροστά στο Παλάτι για να της φέρει το μήνυμα, πέφτει πάνω στον Καραγκιόζη που κοιμάται φαρδύς πλατύς μες στο δρόμο. Το απότομο και θορυβώδες ξύπνημά του, προκαλεί την επέμβαση του Αρχηγού της φρουράς του Βεζύρη και τα πράγματα περιπλέκονται δραματικά αλλά και πολύ αστεία...

«-Έχεις σπίτι; -Έχω, αλλά δεν το παίρνω πάντα μαζί μου.»

Highlights: η λεκτική αντιπαράθεση ανάμεσα στη Ρηγοπούλα και στη Ρεγγοπούλα, η παιδική σκηνή σ’ ένα θέατρο-στολίδι στην καρδιά του Πειραιά, με τους σκαλιστούς εξώστες, τα χρυσά διακοσμητικά στοιχεία, που συντείνουν στη δημιουργία μια ατμόσφαιρας που παραπέμπει σε περασμένες εποχές, η «back to 90s» βουτιά στο παρελθόν, μέσω θεάτρου, της ηθοποιού Βερόνικας Αργέντζη, σε ρόλο και εμφάνιση έκπληξη

«Τρέχω να με προφτάσω, για να μην ξυπνήσω και σε ξαναχάσω.»

Σκηνικά, Κοστούμια, Moυσική, Φώτα: 

• Σύνθετα και πολυεπίπεδα σκηνικά και ζωγραφισμένο background

• Επιβλητικά Κοστούμια των ηθοποιών και μάσκες της αείμνηστης Μαρίας Γεράρδη-Πασσαλή

• Μάσκες αρχαιοελληνικής προσέγγισης, με κατασκευές μουσειακής αξίας και γλυπτά πραγματικά έργα τέχνης

• η προσαρμογή της οθόνης

• όμορφα τραγούδια με πλούσιες ενορχηστρώσεις

• εικόνες παραμυθιού

• υποβλητικοί φωτισμοί με συνεχή παιχνιδίσματα σκιών, με αποτέλεσμα να αποτυπώσουμε φωτογραφικά εντυπωσιακές φωτογραφίες, με αντιθέσεις στα χρώματα

• ειδικά εφέ και υψηλές τεχνικές προδιαγραφές

Σκηνοθεσία: ο Δήμος Αβδελιώτης και με το δραματοποιημένο κείμενό του, όντας ένας εκ των πιο αξιόλογων Ελλήνων σκηνοθετών, στο θέατρο και στον ελληνικό κινηματογράφο, αποτινάσσει το γραφικό στοιχείο από τον Καραγκιόζη και τον μετεξελίσσει σε μια νεοτερική φιγούρα, χωρίς να απωλέσει την επαφή του με την παράδοση και τον πολιτισμό που τον γέννησε. Ο ίδιος συγγράφει ένα φιλοσοφικό, κατά βάση, κείμενο και ενορχηστρώνει ένα ονειρόδραμα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, με ευρηματική και σύγχρονη σκηνοθετική ματιά, με αλληγορικά και πολλαπλά νοήματα, μηνύματα και πολυεπίπεδες ερμηνείες διαφορετικής προσέγγισης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλιεύει, για μία ακόμη φορά, επιστρατεύοντας τη φαντασία του, ένα θησαυρό από τη θάλασσα του ελληνικού πολιτισμού, συνιστώντας μια ολοκληρωμένη σκηνοθετική πρόταση

Ηθοποιοί: 

• η κίνηση των ηθοποιών, σε απόλυτη και αρμονική αντιστοιχία μ’ αυτήν της κίνησης της εκάστοτε φιγούρας στο θέατρο σκιών, είναι μελετημένη και άξια προσοχής

• οι διαρκείς οπτικές συνομιλίες των ηθοποιών με τις σκιές στο background

• η εμπειρία στη μέθοδο του επιτονισμού των ηθοποιών της παράστασης και στη συνολική εκφορά του λόγου, με έμφαση στη λεπτομέρεια

Ιδανικό soundtrack: 

«Όλοι στους δρόμους βγήκανε με γέλια και αστεία 

και φαγοπότι στήσανε στη μέση στη πλατεία 

κι ήρθαν κι οι μουσικάντηδες και πιάσαν το τραγούδι 

κι όλη τη μέρα γλένταγαν, κάψαν το πελεκούδι.

ΑΓΕΛΑΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ – «Χαμός Στο Ίσιωμα» 

Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας (1995)

More things to do: 

• η παράσταση είναι αδύνατο να προσεγγίσει mainstream ακροατήρια και να γίνει must, εντός και εκτός εκπαιδευτικών κύκλων, καθώς τα παιδιά και οι έφηβοι (αλλά και οι ενήλικες), μακριά από το θέατρο σκιών και τη λειτουργία του, είναι εκτεθειμένοι επί χρόνια σε άλλες στερεοτυπικές και εύπεπτες προσεγγίσεις χιούμορ, με σύγχρονους 3d ήρωες και διαφορετικές space καταστάσεις, γεγονός που τους απομακρύνει από το ενδεχόμενο να αγαπήσουν μία αντίστοιχη παράσταση αληθινού θεάτρου διδασκαλίας στην ολότητά της

• η διάρκεια της παράστασης, που υπερβαίνει τα ογδόντα λεπτά, χωρίς ενδιάμεσο διάλειμμα, λειτούργησε αρνητικά στα παιδιά μικρότερης ηλικίας, που σε κάθε περίπτωση, δε συνιστούν target group της παράστασης

Βοnus tips: 

• Η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη της Μαρίας Γεράλδη- Πασσαλή, χαράκτριας, ενδυματολόγου, που είχε φιλοτεχνήσει τα ενδύματα και τις μάσκες του έργου.

• Έχει συνταχθεί από τη θεατρολόγο-εκπαιδευτικό, Ηρώ Ποταμούση, φύλλο εργασίας σχετικό με την παράσταση, που είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών, για να επεξεργασθούν και να συγκρίνουν με τους μαθητές τους, πώς τα συμβολικά και αρχετυπικά στοιχεία και οι ήρωες του θεάτρου Σκιών μεταμορφώνονται εδώ, σε σύγχρονα, με νέους διακριτούς ρόλους, που αφορούν στη σύγχρονη πραγματικότητα και την ορθολογική διαχείριση του φόβου και της αμφιβολίας.

Credits: στο OΜΗΡΕΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ & ΤΟ ΔΗΜΟ ΧΙΟΥ καθώς και στη Δέσποινα Πασσαλή, για την ευγενική παραχώρηση των ενδυμάτων της παράστασης.